Tudalen Gweithgaredd Merched mewn Mathemateg

Mathemategwyr 1

Mathemategwyr 2

Mathemategwyr 3

Mathemategwyr 4

Mathemategwyr 5

Mathemategwyr 6

***Isdeitlau Cymraeg ar gael, cliciwch ar

Edrychwch ar rai o’r mathemategwyr benywaidd enwocaf gyda’r gweithgaredd llinell amser torri a gludo yma.

O: Lativa

Ganwyd: 1954 – Presennol

Derbyniodd ei doethuriaeth mewn mathemateg o Brifysgol Latfia. Mae ei gwaith crosio o siapiau parabolig wedi cael ei gynnwys mewn llawer o gasgliadau gan gynnwys y Smithsonian a hi oedd y fenyw gyntaf i ennill y Wobr Euler am ei llyfrau mathemategol Crocheted Adventures with Hyperbolic  Planes.

O: Gaerfyrddin

Ganwyd: 22 Mehefin 1932 Bu farw: 1 Ebrill 1998

Mathemategydd a oedd yn gweithio ym meysydd topoleg a rhesymeg fuzzy. Yr unig fathemategydd Cymreig benywaidd hyd yn hyn i dderbyn clod am ei chyflawniadau.

O: Wlad Belg

Ganwyd: 1954 – Presennol

Er mwyn dadansoddi signal delwedd, sain, olrhain electrocardiogram, neu hyd yn oed nwy cythryblus, rhaid ei dorri i lawr yn rhannau symlach. Y rhannau y mae gwyddonwyr a pheirianwyr yn eu defnyddio yw tonnau Daubechies – blociau adeiladu mathemategol a ddefnyddir hefyd ar gyfer cywasgu data ac amgryptio.

O: Washington

Ganwyd: 1924 – Presennol

Hi oedd yr ail fenyw Affricanaidd-Americanaidd i ennill ei Ph.D. mewn Mathemateg

O: Iran

Ganwyd: 12 Mai 1977  Bu farw: 13 Gorffennaf 2017

Y myfyriwr cyntaf o Iran i gyflawni sgôr perffaith ac ennill dwy fedal aur yn y Olympiad Mathemategol Rhyngwladol . Yn 2014 hi oedd y fenyw gyntaf erioed i dderbyn y Fedal Fields, a ddisgrifir weithiau fel gwobr Nobel ar gyfer mathemateg.

O: Unol Daleithau

Ganwyd: 8 Rhagfyr 1919 Bu farw: 30 Gorffennaf 1985

Canolbwyntiodd ar broblemau penderfyniad trwy ei gyrfa. Mae ei chyfraniad mwyaf enwog yn gwrthbrofi Degfed Problem Hilbert – a oedd yn ymdrech a gymerodd ddegawdau gyda nifer o bobl ac yn enghraifft prin o gydweithredu rhwng fathemategwyr Americanaidd a Sofietaidd yn ystod y Rhyfel Oer

O: Milan

Ganwyd: 16 Mai 1718 Bu farw: 9 Ionawr 1799

Mathemategydd, athronydd, diwinydd a pherson dyngarol. Y ferch gyntaf i ysgrifennu gwerslyfr mathemateg, a’r wraig gyntaf a benodwyd fel athro mathemateg mewn prifysgol.

O: Lille, Ffrainc

Ganwyd: 1923 – presennol

Mathemategydd a ffisegydd, arbenigwr mewn perthynoledd cyffredinol sy’n profi bodolaeth leol ac unigrywiaeth atebion i wactod Hafaliadau Einstein.

O: Lundain

Ganwyd: 24 Mehefin 1917 Bu farw: 4 Medi 1996

Torrwr cod Bletchley Park a oedd yn gweithio gyda Alan Turing ac eraill yn torri cipher Enigma yr Almaen a dulliau cêl-ysgrifennu eraill. Daeth yn ymchwilydd yn niwmismateg (yr astudiaeth o ddarnau arian a’u hanes) yn ddiweddarach yn ei bywyd.

O: Baris

Ganwyd: 1 Ebrill 1776 Bu farw: 27 Mehefin 1831

Mathemategydd, ffisegydd ac athronydd. Roedd yn arloesi mewn theori elastigedd ac ymdrechion i brofi Theorem Diwethaf Fermat, gan ddefnyddio rhifau cysefin Germain: rhifau cysefin p ble mae 2p + 1 hefyd yn gysefin (e.e. 5, fel y 2 x 5 + 1 = 11). Cuddiodd ei rhyw o dan y ffugenw “Monsieur Le Blanc” am gyfnod.

O: Lundain

Ganwyd: 10 Rhagfyr 1815 Bu farw: 27 Tachwedd 1852

Mathemategydd ac awdur enwog am ei gwaith gyda Charles Babbage ar ei Beiriant Dadansoddol. Ystyrir hi yn aml fel awdur rhaglen gyfrifiadurol cynharaf y byd, ac mae iaith raglenni  Ada wedi ei henwi ar ei hôl.

O: Erlangen, Germany

Ganwyd: 23 Mawrth 1882 Bu farw: 14 Ebrill 1935

Wedi’i disgrifio fel “y mathemategydd benywaidd gorau erioed”, gwnaeth ddatblygiadau mawr mewn algebra haniaethol, tra bod Theorem Noether yn chwarae rhan enfawr mewn deddfau cadwraeth mewn ffiseg.

O: Fflorens

Ganwyd: 12 Mai 1820 Bu farw: 13 Awst 1910

Yn fwyaf enwog fel nyrs, ond hyfforddodd i ddechrau fel mathemategydd – arloeswr yn y defnydd o graffeg mewn ystadegau, chwaraeodd ei diagramau ran fawr wrth argyhoeddi Llywodraeth Prydain i anfon mwy o nyrsys i Ryfel y Crimea a gwella cyflyrau meddygol yno.

O: Harlow

Ganwyd: 21 Chwefror 1984 – presennol

Graddiodd o Goleg Prifysgol Llundain, ac mae gan Hannah Fry ddoethuriaeth mewn dynameg hylif. Ymhlith pethau eraill mae hi wedi ysgrifennu sawl llyfr a hefyd wedi cyflwyno Darlithoedd Nadolig y Sefydliad Brenhinol yn 2019. Yn ddiweddar, fe’i penodwyd yn Athro ym Mathemateg Dinasoedd.

Mae Katie Steckles yn fathemategydd wedi’i lleoli ym Manceinion, sy’n rhoi sgyrsiau a gweithdai ac yn ysgrifennu am fathemateg. Gorffennodd ei doethuriaeth yn 2011, ac ers hynny mae wedi siarad am fathemateg mewn prifysgolion, digwyddiadau i ysgolion, gwyliau, ar radio a theledu’r BBC, mewn llyfrau ac ar y rhyngrwyd.

Mae Zoe Griffiths yn fathamategydd ac yn gyn-athrawes sy’n teithio’r DU ac yn rhyngwladol yn rhoi sgyrsiau am fathemateg. Mae hi wedi siarad am fathemateg mewn llefydd yn amrywio o Ŵyl Wyddoniaeth Cheltenham i Radio 4 BBC. Hoff rif Zoe yw i ac mae hi wedi bod yn adnabyddus am bobi cacennau mathemategol ac ysgrifennu barddoniaeth fathemategol.

O: Gymru!

Ganwyd: O’r dyddiad heddiw – tynnwch eich oedran.

Gallai fod yn chi! Rydych chi’n Fathemategydd! Y cwestiwn yw … ydych chi eisiau bod yn un pan fyddwch chi’n tyfu i fyny? Beth bynnag fo’ch rhyw, oedran neu ethnigrwydd mae’r byd mathemategol yn aros amdanoch chi. Gwnewch yr holl fathemateg y gallwch ac mae’r posibiliadau yn ddi-ben draw!